Testpage3

[[|

Title	Description
A.B. Frielink
Accountancy Vanmorgen
Accountant bij xyz (bijvoorbeeld defensie)
Accountant bij.. (bijv. defensie)
Accountants in business	==Een accountant in business: heeft wel de titel, maar vervult primair geen “accountantsrol”== Een accountant in business (AIB) is een accountant met een accountantstitel, zonder dat hij de accountantsrol vervult binnen de organisatie. Die bijvoorbeeld werkzaam is als CFO van een groot bedrijf of als financieel directeur. Een accountant in business is dus niet meer werkzaam als openbaar accountant, interne accountant of overheidsaccountant, maar kan wel haar kennis toepassen in de dagelijkse praktijk. Ervaring als accountant is dus ook een prima voorbereiding op een carrière in een andere functie. '"`UNIQ--ref-000000D8-QINU`"' Een accountant in business moet zich wel houden aan de fundamentele beginselen Ook al vervult de accountant in business niet primair de accountantsrol binnen de organisatie, zij moet zich wel houden aan de gedrags- en beroepsregels die bij de titel horen. Waaronder de fundamentele beginselen.'"`UNIQ--ref-000000D9-QINU`"' En dan kan het zomaar voorkomen dat ze intern ineens haar ‘accountantspet’ moet opzetten. Bijvoorbeeld bij het constateren van niet naleven van wet- en regelgeving '"`UNIQ--references-000000DA-QINU`"'
Accountants in business
Actuele ontwikkeling onderwijsvereisten
Agency theorie	== Wat is de Agency theorie? == Agency theorie gaat over de relatie die bestaat tussen twee partijen waarbij een professionele manager ('agent') wordt ingehuurd door de aandeelhouder ('principaal'). Door het inhuren van de agent door de principaal, ontstaat er scheiding tussen dagelijkse leiding en eigendom van een bedrijf. De reden voor de principaal om een contract (arbeidsovereenkomst) af te sluiten met de agent, is veelal omdat de agent de dagelijkse leiding efficiënter kan uitvoeren dan de aandeelhouder dit kan. De scheiding van leiding en eigendom zorgt er echter voor dat het mogelijk is dat de agent (manager) niet de keuze maakt in het beste belang van de principaal (aandeelhouder); er is dan sprake van suboptimale besluitvorming. Suboptimale besluitvorming heeft in basis de volgende oorzaken: Verschillen tussen agent en principaal in motieven; Informatieasymmetrie (zowel 'adverse selection' en 'moral hazard'); Complete (arbeids-)contracten zijn niet mogelijk; Falend toezicht door principalen en meeliftgedrag door agenten. Om te zorgen dat de agent keuzes zal maken in het beste belang van het principaal, is het daarom in theorie belangrijk om de belangen van de agent en principaal op elkaar af te stemmen. Dit kan in basis door het afsluiten van een arbeidscontract waarbij belangen van zowel de agent als de principaal in vertegenwoordigd zijn. Daarnaast zal intensief toezicht (monitoring) bijdragen om de agent beslissingen te laten nemen die beter overeenkomen met de belangen van de principaal.
Algemene Rekenkamer	Deze wettelijke taak is onderdeel van het verantwoordingsonderzoek dat verder ook betrekking heeft op bedrijfsvoering, niet-financiële informatie en beleid. Hierover rapporteren wij aan het parlement op Verantwoordingsdag, de derde woensdag in mei. Op basis van ons oordeel kan het parlement besluiten of het decharge verleent aan het kabinet. Daarnaast rapporteren we gedurende het hele jaar over afzonderlijke onderzoeken aan het parlement, zodat Kamerleden kunnen bepalen of het beleid van een minister zinnig, zuinig en zorgvuldig is. Geschiedenis In artikel 120 van de Grondwet van 29 maart 1814 werd dwingend voorgeschreven dat er “eene algemeene Rekenkamer” zou zijn. Zij werd ingesteld op 9 juli 1814. De rekenkamerfunctie kent echter een nog veel langere geschiedenis. Al in 1386 werd de Vlaamse Rekenkamer opgericht en in 1404 de Brabantse Rekenkamer. Aanvankelijk stonden rekenkamers ten dienste van de vorst, maar bij de opkomst van de parlementaire democratie (rond 1850) werd de Algemene Rekenkamer controleur van de ministers en voorzag zij de Staten-Generaal van haar bevindingen. In de afgelopen decennia is de Algemene Rekenkamer zich ook steeds meer gaan richten op (het belang van) burgers en bedrijven. Een overzicht van de geschiedenis van de Algemene Rekenkamer in tijdsbeelden vanaf 2014 vind je hier. In het gedenkboek bij het 175-jarig bestaan van de Algemene Rekenkamer (Van ‘camere vander rekeninghen’ tot Algemene Rekenkamer) worden zes eeuwen rekenkamer beschreven. Missie en strategie Onze taken voeren wij uit vanuit onze missie. De missie van de Algemene Rekenkamer is namelijk het bijdragen aan het verbeteren van het functioneren en presteren van de rijksoverheid en de daarmee verbonden organen. Daartoe gaan we na of de rijksoverheid haar geld zinnig, zuinig en zorgvuldig besteedt. Ook toetsen wij in hoeverre Nederland verplichtingen nakomt die in internationaal verband zijn aangegaan. Wij voorzien de regering, de Staten-Generaal en andere doelgroepen van relevante informatie die gebaseerd is op onderzoek en onderzoekservaring. In de strategie 2021-2025 van de Algemene Rekenkamer (“Vertrouwen in verantwoording”) benadrukken wij dat we ons onderzoek nadrukkelijker willen doen vanuit het perspectief van burgers en bedrijven. De overheid is er voor hen. Zij betalen bovendien mee aan die overheid via belastingen, premies en andere afdrachten. Positie Onze positie als Hoog College van Staat is grondwettelijk verankerd. We zijn een onafhankelijk instituut en dus geen onderdeel van de regering of het parlement. We bepalen - binnen onze wettelijke taken - zelf wat we onderzoeken, hoe we dat onderzoek aanpakken en hoe en wanneer we daarover publiceren. De Tweede Kamer of bewindspersonen kunnen ons vragen onderzoek naar een bepaald onderwerp te verrichten, maar kunnen daartoe geen opdracht geven. In de praktijk honoreren we verzoeken van parlement of bewindspersonen, als we op grond van onze bevoegdheden toegevoegde waarde kunnen bieden. Signalen en reacties uit de samenleving, van burgers, bedrijven of organisaties behandelen we zorgvuldig. We kunnen besluiten om ze te betrekken bij lopende onderzoeken. Wettelijke verankering In artikel 76 van de Grondwet is vastgelegd dat de Algemene Rekenkamer belast is met het onderzoek van de ontvangsten en uitgaven van het Rijk. Die ontvangsten en uitgaven noemen wij wel ‘de publieke euro’. De publieke euro - ook verbeeld in ons logo - staat centraal in ons werk. De Algemene Rekenkamer is geen wetenschappelijk onderzoeksinstituut of een toezichthouder. Wij verrichten controles of, meer algemeen, audits. Kenmerkend daarvoor is dat wij op basis van gedegen onderzoek oordelen geven of inzicht verschaffen. In de Comptabiliteitswet 2016 (hoofdstuk 7) worden de volgende taken van de Algemene Rekenkamer genoemd: Jaarlijks onderzoek van de financiële verantwoordingsinformatie in de jaarverslagen, de totstandkoming van de niet-financiële verantwoordingsinformatie in de jaarverslagen en de financiële verantwoordingsinformatie in het financieel jaarverslag van het Rijk Onderzoek naar het begrotingsbeheer, het financieel beheer, de materiële bedrijfsvoering en de daartoe bijgehouden administraties van het Rijk en de centrale administratie van de schatkist van het Rijk Onderzoek naar de doeltreffendheid en de doelmatigheid van het gevoerde beleid van het Rijk Onderzoek naar de verklaring over EU-uitgaven En naast deze verplichte taken omschrijft de Comptabiliteitswet twee taken die de rekenkamer ‘kan’ uitvoeren: Onderzoek naar publieke middelen buiten het Rijk Onderzoek naar bijdragen ten laste van de EU-begroting Op basis van deze wettelijke omschrijvingen richt de Algemene Rekenkamer zich op een breed scala aan onderwerpen. Op onze website vind je een overzicht. Bevoegdheden Om onze onderzoekstaak goed en onafhankelijk te kunnen uitvoeren, hebben wij unieke bevoegdheden, die in de Comptabiliteitswet (CW) zijn vastgelegd. Wij kunnen niet alleen onderzoek doen bij ministeries en bij andere organisaties binnen het Rijk, zoals de rechterlijke macht en de Hoge Colleges van Staat, maar ook bij andere instellingen: instellingen die met publiek geld een in de wet geregelde taak uitvoeren (‘rechtspersonen met een wettelijke taak’) organisaties die een financiële binding hebben met het Rijk (bijvoorbeeld omdat zij subsidies, leningen of garanties ontvangen) ondernemingen waarin de rijksoverheid aandelen heeft (‘staatsdeelnemingen’) bijdragen uit de EU-begroting (CW 2016, artt. 7.24 t/m 7.29) Alle relevante informatie die we nodig hebben om onze taken te vervullen, mogen we inzien. Dus ook vertrouwelijke informatie. Ook hebben we het recht op toegang tot digitaal verstuurde berichten, zoals e-mail en WhatsApp, en geautomatiseerde systemen (CW 2016, artt. 7.18 t/m 7.20 en artt. 7.34 t/m 7.36). Bij gemeenten en provincies hebben we geen onderzoeksbevoegdheden, ook niet als zij rijksgeld uitgeven. We kunnen deze overheden wel vragen om mee te werken aan ons onderzoek. Als het gaat om bijdragen uit de EU-begroting, heeft de Algemene Rekenkamer wél de bevoegdheid om onderzoek te doen bij gemeenten en provincies. De Algemene Rekenkamer kan een oordeel uitspreken over het beleid van de regering, maar we vellen er geen politiek oordeel over. We zeggen dus nooit dat het beleid zelf goed of fout is; de politieke (parlementaire) besluitvorming is voor ons een gegeven. We kunnen wel oordelen dat een wet of het beleid niet werkt zoals dit was bedoeld en aanbevelingen doen hoe het beter kan. Organisatie De organisatie van de Algemene Rekenkamer bestaat uit het college en de ambtelijke organisatie. De ambtelijke organisatie onder leiding van de secretaris ondersteunt het college. Het jaarlijks budget bedraagt ruim 33 miljoen euro, dat grotendeels wordt besteed aan personeelskosten. Over onze activiteiten leggen we jaarlijks verantwoording af in een verslag van werkzaamheden dat we eind maart publiceren. Bij de Algemene Rekenkamer werken ongeveer 160 onderzoekers uit verschillende disciplines, niet alleen accountants, maar ook economen, bestuurskundigen, juristen, historici, statistici, sociologen en politicologen. Een belangrijk deel van ons werk bestaat namelijk uit onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid (performance audit). Een stafdirectie ondersteunt de onderzoekers, het MT en het college. Onze positie als Hoog College van Staat waarborgt dat wij niet afhankelijk zijn van (het oordeel van) anderen. Daarom worden verschillende instrumenten ingezet om kritisch naar onszelf te kijken, zoals de inzet van een externe accountant voor de jaarrekeningcontrole, de instelling van een Audit Advisory Committee en de organisatie van externe reviews door deskundigen en peer reviews door buitenlandse rekenkamers. Zo hebben de rekenkamers van Zweden, het Verenigd Koninkrijk en Canada in 2020 de onderwerpselectie, kwaliteit van onderzoeksmethoden en publicaties van de Algemene Rekenkamer getoetst. Het rapport en onze reactie daarop vind je op de website. Internationale samenwerking In internationaal perspectief is de Algemene Rekenkamer een Supreme Audit Institution (SAI). De SAI’s van 193 landen hebben zich verenigd in de International Organization of SAI’s. Er zijn daarnaast zeven regionale organisaties, waaronder EUROSAI. De Algemene Rekenkamer is lid van INTOSAI en EUROSAI en van het Contact Comité van EU-rekenkamers. Daarnaast zijn we lid van verschillende werkgroepen van de genoemde organisaties. De twee hoofdthema’s van ons buitenlandbeleid zijn internationale kennisuitwisseling/samenwerking en institutionele ontwikkelingssamenwerking. Internationale standaarden Onder de paraplu van INTOSAI is een uitgebreid raamwerk van richtlijnen ontwikkeld voor zowel de positie als de werkwijze van SAI’s. Deze professional pronouncements zijn onderverdeeld in ‘principles’, ‘standards’ (‘ISSAIs’) en ‘guidance’. De Algemene Rekenkamer wil in principe voldoen aan deze richtlijnen. In Principle 1 (Lima Declaration) zijn de grondbeginselen voor het functioneren van rekenkamers vastgelegd. Onze onafhankelijkheid is een basisvoorwaarde om ons werk goed te doen. Dit belangrijke principe is vastgelegd in Principle 10 (Mexico Declaration). In Principle 12 (The Value and Benefits of SAIs) wordt gesteld dat rekenkamers hun taak uitvoeren in het belang van burgers (“making a difference to the lives of citizens”). Om deze ambitie waar te maken, worden drie belangrijke voorwaarden genoemd: het versterken van de verantwoording, transparantie en integriteit van overheid en openbare lichamen het aantonen van de blijvende relevantie van rekenkamer voor de burgers, het parlement en andere belanghebbenden een modelorganisatie zijn door het goede voorbeeld te geven In ISSAI 100 (Fundamental Principles of Public-Sector Auditing) worden de basisbegrippen voor de externe audit van de publieke sector uiteengezet. Ook worden daar de drie hoofdtypen van auditing in de publieke sector omschreven: financial audit, performance audit en compliance audit. ISSAI 130 bevat de Code of Ethics voor SAI’s. Deze is gebaseerd op vijf fundamentele beginselen: integriteit, onafhankelijkheid/objectiviteit, bekwaamheid, professioneel gedrag en (balans tussen) vertrouwelijkheid en transparantie. Financial audit De Algemene Rekenkamer geeft als onafhankelijke externe auditor jaarlijks oordelen bij de financiële verantwoordingen van de ministeries en het Rijk als geheel. De oordelen per ministerie omvatten mede de rechtmatigheid van de financiële transacties in het betreffende begrotingsjaar. De financial audit maakt onderdeel uit van het verantwoordingsonderzoek. De Algemene Rekenkamer voert haar financial audits zoveel mogelijk uit volgens de daarvoor ontwikkelde internationale standaarden (ISSAI 2000 en ISSAI 2200-2899). Deze financial auditing standards zijn gebaseerd op de International Standards on Auditing (ISAs) van de International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB).   De Algemene Rekenkamer maakt bij haar controlewerkzaamheden intensief gebruik van de werkzaamheden van de Auditdienst Rijk, de interne auditor van de rijksoverheid. De taak van de Auditdienst Rijk is omschreven in het Besluit Auditdienst Rijk. Algemene Rekenkamer over accountancy Accountantsorganisaties voeren financial audits uit bij gemeenten en provincies en bij organisaties op afstand van het Rijk. De Algemene Rekenkamer acht daarom een goed functionerende accountancysector essentieel om zicht en greep te houden op de inning en besteding van publieke middelen. Onze visie op de toekomst van de accountancysector hebben wij verwoord in een brief van 1 mei 2020 aan de Voorzitter van de Tweede Kamer. Auteur: Algemene Rekenkamer ==Referenties==
Arthur Andersen
Attitude versus gedrag
Auditdienst Rijk	De Auditdienst Rijk (ADR) Auditdienst Rijk, door Ferry Timp ADR in a nutshell De Auditdienst Rijk (ADR) is de onafhankelijke interne auditor van de Rijksoverheid en de Audit Autoriteit in Nederland voor de Europese Commissie. We geven de controleverklaring af bij de diverse verantwoordingen van departementen, agentschappen of Europese fondsen. We leveren een proactieve bijdrage aan de kwaliteit van de Rijksoverheid door onderzoek te doen naar sturing, beheersing en verantwoording. De ADR werkt verspreid over alle ministeries om dichtbij de opdrachtgever te zijn. De medewerkers zijn daardoor dagelijks te vinden bij alle verschillende ministeries en uitvoeringsorganisaties in Nederland. Beheersmatig valt de ADR onder het Ministerie van Financiën. Missie en visie De Auditdienst Rijk is een organisatie die rijksbreed werkt. De ADR ondersteunt de Rijksoverheid door de ambtelijke top en politieke leiding pro-actief, snel, thema-gericht en actief te informeren over de uitkomsten van onderzoeken. De ADR is gesprekspartner op het gebied van financiële, organisatie- en IT-vraagstukken, verandertrajecten en het beheer van Europese geldstromen. De onderzoeksuitkomsten helpen onze opdrachtgevers verder en inspireren hen om van elkaar te leren. De wereld verandert en de Rijksoverheid verandert mee. De Auditdienst Rijk blijft ontwikkelen om de kwaliteit van het werk te garanderen en de opdrachtgevers ook in de toekomst verder te helpen. De ADR wil de Rijksoverheid inspireren met de inzichten die voortvloeien uit de onderzoeken en de onafhankelijke oordelen en bevindingen die worden meegeven. De ADR probeert Rijksbreed opgedane best practices te delen en departementen met elkaar in verbinding te brengen om zo toegevoegde waarde te leveren. Opbouw De ADR is ingericht in een ‘account/sector-model’. Hieronder volgt kort welke sectoren er bij de ADR zijn. De sectoren leveren de capaciteit en kwaliteit voor het uitvoeren van de opdrachten. Met name in de sectoren zijn medewerkers werkzaam die over een specialisme beschikken die breed in de ADR ingezet worden. Dit geeft de mogelijkheid om daar waar nodig over de kennis te kunnen beschikken. De collega’s bij de sectoren zijn niet verbonden aan een bepaald ministerie, maar voeren onderzoeken uit verspreid over de verschillende departementen. Zij werken hierin samen met de accounts die de verantwoordelijkheid dragen over de onderzoeken. De audits van de ADR vinden plaats in vier sectoren en vijf accounts. De sector Financial Audit (FA) geeft controleverklaringen af bij de verantwoordingen van diverse departementen en agentschappen. Zoals het jaarverslag van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Auditrapport 2020 Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties | Rapport | Rijksoverheid.nl. De sector Operational Audit (OA) voert onderzoek uit op verzoek van de ambtelijke top naar beleids- en bedrijfsvoering binnen de Rijksoverheid. Een voorbeeld van een rapport is het onderzoek ongeschreven regels op de werkvloer. Zie hiervoor link: Onderzoeksrapport ongeschreven regels ministerie van Financi_n_def.pdf (overheid.nl). In de sector IT Audit (IT) is het onderscheid tussen wettelijke taak en vraaggestuurde onderzoeken. De wettelijke taak is voornamelijk gericht op financiële systemen zoals general IT controls. Een voorbeeld van een vraaggestuurd onderzoek is naar de informatiebeveiliging van het Donorregister Onderzoeksrapport-Informatiebeveiliging-Donorregister.pdf (overheid.nl). Ook is de ADR aangewezen als audit autoriteit vanuit de Europese Commissie om controles uit te voeren op de subsidiegelden verstrekt vanuit de Europese Commissie. Deze controles worden uitgevoerd in de sector EU Audit (EU). De accounts zijn ingedeeld naar onderzoeken per departement: -       Account OCW / SZW / VWS -       Account BZK / JenV -       Account BZ / IenW -       Account FIN / EZK / LNV -       Account AZ / DEF Locaties in Nederland: De Auditdienst Rijk heeft kantoren op verschillende locaties in het land. ADR openbaar De Auditdienst Rijk werkt vanuit de rijksbrede beleidslijn voor de openbaarmaking van rapporten. De rapporten worden in principe binnen 6 weken na de ondertekening van de opdrachtgever openbaar gemaakt. Daarnaast publiceert het ministerie van Financiën ieder half jaar een overzicht van titels van rapporten die wij hebben uitgebracht. Uitzonderingen hiervoor zijn staatsgeheime onderzoeken. De auditrapporten inclusief onze controleverklaringen zijn te vinden op de website van de Rijksoverheid.
Autoriteit Financiële Markten	Hierna volgt kort waar de AFM voor staat en wat de positie van de AFM als geheel is. Ook kun je in de verdiepende subartikelen meer lezen over het toezicht van AFM op accountantsorganisaties en verslaggeving. Missie en uitgangspunt van toezicht AFM We hebben de volgende missie: ‘De AFM maakt zich sterk voor eerlijke en transparante financiële markten. Als onafhankelijke gedragstoezichthouder dragen wij bij aan duurzaam financieel welzijn in Nederland’. Een belangrijk uitgangspunt van de toezichtwetgeving en van het toezicht zelf is dat de primaire verantwoordelijkheid voor goede naleving bij de marktpartijen zelf ligt. De primaire taak van de toezichthouder is toetsen of de marktpartijen de wet- en regelgeving goed naleven. Door middel van verschillende formele en informele toezichtinstrumenten oefenen we invloed uit op de markt. Daarnaast hebben we een signalerende en agenderende functie: is de wet- en regelgeving zo vormgegeven dat problemen in de markt kunnen worden aangepakt? Positie en governance AFM We zijn een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) met wettelijke taken en bevoegdheden en dragen onafhankelijk de verantwoordelijkheid voor de uitoefening van het toezicht. Zo stellen we zelf onze prioriteiten voor het toezicht vast. We zijn een stichting met een bestuur en een raad van toezicht. De raad van toezicht ziet toe op de wijze waarop ons bestuur haar taken verricht. De minister van Financiën benoemt het bestuur en de leden van de raad van toezicht. Daarnaast verleent de minister onder meer instemming op de begroting en de jaarrekening van de AFM. Jaarlijks publiceren we een Agenda op onze website, waarin we vooruitkijken naar de belangrijkste prioriteiten en grootste uitdagingen voor het toezicht. Achteraf leggen we via het jaarverslag verantwoording af over onze activiteiten. We werken samen met De Nederlandsche Bank (DNB) en met verschillende andere instellingen, zoals met de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en de Belastingdienst. Toezicht op accountantsorganisaties en verslaggeving Met het toezicht op accountantsorganisaties en verslaggeving maken we ons er sterk voor dat ondernemingen zorgen voor betrouwbare en relevante verslaggeving voor belanghebbenden en blijven we de aanjager van de verhoging van de kwaliteit van wettelijke controles.
Belastingdienst	Accountants bij de Belastingdienst Wist je dat de Belastingdienst ruim 600 accountants telt? Bij de Belastingdienst werken dus aardig wat accountants en we zijn altijd wel opzoek naar meer accountants. We leiden ook accountants op, met behulp van het Rijksstagebureau. Het Rijksstagebureau doet dat voor alle overheidsonderdelen, dus ook voor bijvoorbeeld de Douane, Toeslagen, de ADR en de Algemene Rekenkamer. Wat doen accountants dan bij de Belastingdienst? Het korte en simpele antwoord is: van alles. Het meest in het oog springende voorbeeld is de belastingcontrole. De Belastingdienst voert belastingcontroles bij allerlei bedrijven uit, zowel in het MKB segment als bij multinationals. Het controleobject bij deze controles zijn meestal de aangiften zoals bijvoorbeeld de aangiften vennootschapsbelasting. Zowel accountants als niet-accountants voeren dit soort belastingcontroles uit. Als accountant, werkzaam in de controle, bij de Belastingdienst ben je vaak verantwoordelijk voor uitdagende en relatief grote controles. Hoewel je dus aangiften controleert én kennis hebt van de fiscaliteit, zijn de werkzaamheden die je uitvoert in belangrijke mate vergelijkbaar met de werkzaamheden bij een accountantskantoor. Zo maken wij bij de planningsfase ook initiële cijferbeoordelingen en voeren wij bijvoorbeeld ook steekproeven. Wel kunnen bijvoorbeeld de tendenties verschillen. Wij controleren bijvoorbeeld de omzet vaak op volledigheid, in plaats van juistheid. Want deze omzet leidt uit eindelijk tot te betalen vennootschapsbelasting Als je meer wil weten over hoe een controle door de Belastingdienst wordt uitgevoerd, klik dan hier voor de controleaanpak van de Belastingdienst. Het belang van externe accountants voor de Belastingdienst Zoals je hierboven hebt kunnen lezen werken er bij de Belastingdienst aardig wat accountants. Daarnaast steunt de Belastingdienst in het toezicht ook graag op de werkzaamheden van bijvoorbeeld belastingadviseurs die de aangiften samenstellen, of accountants die de jaarrekeningen samenstellen en de openbare accountants die ze controleren. Wist je bijvoorbeeld dat de controlemedewerker bij de Belastingdienst, na afstemming met de openbare accountant, een inzage kunnen doen in het controledossier van de openbare accountant? De gedachte hierachter is grofweg dat alles wat een openbare accountant al gedaan heeft niet nogmaals door de Belastingdienst hoeft worden uitgevoerd; dat maakt een belastingcontrole een stuk efficiënter! Je kan in NBA handreiking 1113 meer lezen over deze samenwerking. Functies bij de Belastingdienst Naast een rol in de controle kun je als accountant bij de Belastingdienst ook werkzaam zijn in een functie in de vaktechniek, als klantcoördinator voor grote ondernemingen Wil je meer weten over een aantal veel voorkomende functies die een accountants bij de Belastingdienst uitvoeren, klik dan hier. Ook vind je hier bijvoorbeeld verhalen van onze controlemedewerkers.
Brenda Westra	Op 12 oktober 2015 overleed op 48-jarige leeftijd de bij veel accountants bekende registeraccountant Brenda Westra. Brenda was een gepassioneerd voorvechtster van vernieuwing. Zij gold als pleitbezorger van een heldere regelgeving voor de accountancy en als iemand met een grote passie voor het accountantsberoep. Brenda Westra In 1991 studeerde Brenda af als registercontroller en een jaar later als registeraccountant. De eerste jaren van haar loopbaan werkte ze in de controlepraktijk, aanvankelijk bij Van Dien & Co en later bij PwC, waarna zij haar loopbaan vervolgde in de consultancy. Ook werkte zij bij de Belastingdienst en als docent van het vak Controleleer van de postdoctorale opleiding  tot registeraccountant aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Geïnspireerd door haar werk als docent besloot Brenda zich te richten op het schrijven van studieboeken voor accountants. Zij gaf haar boeken uit via een door haar zelf opgerichte uitgeverij: Pentagan Publishing1. Haar boeken werden een groot succes. De doorgaans ondoorgrondelijke vuistdikke boeken kregen concurrentie van strak vormgegeven boeken die gekenmerkt werden door een vlotte en heldere schrijfstijl. Dit was ongekend binnen de accountancy. Binnen het accountantsberoep en bij studenten werd Brenda Westra hierdoor zeer bekend. Met haar schrijfstijl wist zij op ongeëvenaarde wijze de complexe regelgeving voor toekomstige accountants toegankelijk te maken. Haar boeken inspireerde niet alleen duizenden accountancy studenten maar ook studenten van de opleiding tot register controller. Naast de studieboeken waarschuwde zij samen met Gert Greveling met haar boek ‘Onthullingen over accountants’, voor de overhand die de commercie van de adviesdiensten de overhand dreigde te krijgen binnen de accountancy. Zij wees er op dat een te grote commerciële druk de objectieve professionele oordeelsvorming bedreigde. Brenda deed dit met een enorme drive en gevoel voor humor, niet om het beroep in diskrediet te brengen, maar juist om verbetering teweeg te brengen. Zij bood in haar boek daar ook toekomstperspectieven voor, waarvan enkele inmiddels zijn ingevoerd, zoals scheiding van controle en advies. Maar toentertijd leek zij een roepende in de woestijn. De kritische blik op het accountancyberoep werd haar niet altijd in dank afgenomen. Maar met de kennis van nu, moeten we constateren dat zij de vinger op de zere plek legde. In de laatste jaren van haar leven was Brenda vanuit Dubai en Ibiza actief. Hier werkte zij aan een boek in de vorm van brieven aan de heer Elon Musk2 waarin plannen worden ontvouwd voor een economie die vrede en een betere welvaartverdeling zou brengen. In mei 2014 openbaarden zich bij Brenda de eerste verschijnselen van een ernstige ziekte. Tijdens een ziekenhuisopname in het VU MC te Amsterdam besloot Brenda om bij leven een stichting op te richten. Om op deze manier verdere ontwikkeling op het gebied van financiële verslaglegging en accountancy te stimuleren en het uitdragen van haar gedachtengoed na haar overlijden te verzekeren. Met dat doel heeft zij op 2 juni 2015 de Stichting Future Finance (hierna: de Stichting) opgericht. Samenwerking Nyenrode en Stichting Future Finance Accountancystudenten kunnen vanaf 2018 meedingen naar de Brenda Westra Opinieprijs. Op 6 december 2017 tekenden Rector Magnificus Miša Džoljić en het bestuur van de Stichting Future Finance een overeenkomst voor de ‘Brenda Westra Opinieprijs’. De Stichting Future Finance beheert het erfgoed van Brenda Westra, alumna van Nyenrode en bevlogen en spraakmakend accountant, die in 2015 op 48-jarige leeftijd overleed. De Stichting nodigde Nyenrode uit om invulling en uitvoering te geven aan deze prijs, die is gericht op vernieuwende, duidelijk opiniërende, vlot geschreven, voor het accountantsberoep en –onderwijs actuele opiniestukken. De huidige Nyenrode Accountancy Essayprijs zal worden geïntegreerd in de Brenda Westra Opinieprijs. De Stichting stelt een bedrag ter beschikking van EUR 30.000, waaruit gedurende de komende 10 jaar het prijzengeld zal worden uitgekeerd. Professor Ruud Vergoossen zal zijn voorzitterschap van de Essayprijs continueren voor de Brenda Westra Opinieprijs. De laatste Essayprijs Accountancy wordt uitgereikt op 11 januari 2018. De uitreiking van de Brenda Westra Opinieprijs zal vanaf 2018 jaarlijks plaatsvinden op of rond 12 oktober, de datum waarop Brenda Westra overleed. In aanmerking om mee te dingen naar de prijs komen opiniestukken geschreven door Nyenrode studenten vanuit een viertal bronnen: bachelor- en masterscripties, The Accountables (het online discussie platform van, voor en door studenten), opinies geschreven in het Post-Master vak Financial Auditing en praktijkreferaten die studenten bij de afronding van hun praktijkopleiding hebben geschreven op basis van een stevig praktijkdilemma. De opinieprijs wordt zo dus breder vanuit de opleiding gevoed dan de essayprijs, waarbij de essays uitsluitend werden geschreven op basis van goed beoordeelde masterscripties. Stimulans om stem te laten horen. Brenda Westra Foyer Brenda Westra Foyer De Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) heeft op 15 oktober 2019 hun foyer feestelijk geopend en deze naar Brenda vernoemd. Ons bestuur heeft toen besloten een portret van Brenda Westra te laten maken door kunstenares Marte Röling en deze namens stichting Future Finance aan te bieden aan het NBA. Met het NBA was 14 mei 2020 afgesproken om het portret feestelijk te overhandigen. Vanwege het Corona kon dit helaas niet doorgaan. Brenda’s portret hangt sinds begin 2020 in de foyer van het NBA en is direct zichtbaar bij binnenkomst.
BusySeasonTalks
Confirmatiebias ofwel tunnelvisie
Data-analyse voor gegevensgerichte controle	NBA Handreiking 1141 geeft een overzicht van voorwaarden voor het gebruik, en laat zien hoe data-analyse bijdraagt bij het vinden van controle-informatie in alle fasen van de controle. Wat ik wil toevoegen is een top-down-overzicht van methoden en technieken die bij de gegevensgerichte controle kunnen worden ingezet. Hierbij een poging tot classificatie van die methoden en technieken aan de hand van de norm die wordt gebruikt om gegevensgericht te controleren. Ik pretendeer niet dat dit overzicht volledig is, maar wel dat het inzicht geeft in de verschillende soorten methoden en technieken. Waar is de norm? Controleren is toetsen aan een norm. Laten we aannemen dat wij een bestand hebben dat te controleren gegevens Y en eventueel daarmee samenhangende gegevens X bevat. Controleren is het vergelijken van Y met een norm Z. Die norm is soms digitaal aanwezig, maar niet altijd. Dan kan je hem buiten de computer zoeken of in de computer proberen te maken. Stel: de norm zit in een bestand! Als die norm ook in een bestand staat, kunnen we met behulp van auditsoftware Y en Z integraal met elkaar vergelijken. Two, three- and nog meer matches zijn hier voorbeelden van. Het zou vreemd zijn om dat met een steekproef te doen als het integraal kan. Auteurs die stellen dat data-analyse steekproeven overbodig maakt, moeten zich realiseren dat dat alleen zo is als de norm in bestandsvorm beschikbaar is. Ik vind dat als een accountant integraal kan controleren, hij of zij dat ook zou moeten doen. Die regel, misschien in afgezwakte vorm ('Als een accountant integraal kan controleren en dat niet doet, dient hij of zij aan te geven waarom'), zou in COS 500 niet misstaan. Toch is dit makkelijker gezegd dan gedaan. Want, wie zegt dat dat bestand Z juist en volledig is? We zien dat Y en Z verschillen, maar weten we zeker dat Y moet worden gecorrigeerd en niet Z? Eigenlijk zijn we weer terug bij af, maar nu met Z als controleobject. Maar, misschien is het gemakkelijker om de bruikbaarheid van Z aan te tonen dan de juistheid van Y. Integrale controle lost het probleem op door het te verplaatsen. Stel: de norm is niet digitaal beschikbaar! Dan maar een steekproef? Als de norm Z niet digitaal beschikbaar is, maar ouderwets op papier staat (of in een magazijnlocatie moet worden geteld) dan is een steekproef (sample of documentary evidence) misschien een oplossing. De gewenste onnauwkeurigheid (het verschil tussen de foutkans die de steekproef aangeeft en de werkelijkheid) en onbetrouwbaarheid (de kans dat dat verschil nog groter is) van de steekproef bepalen samen met de vermoedelijke fout de omvang, maar het gevonden aantal fouten kan die onnauwkeurigheid achteraf veranderen. Er zijn toepassingen denkbaar waarbij steekproeven niet efficiënt zijn, met name als de vereiste onnauwkeurigheid erg laag is of als de vermoedelijke fout die norm nadert. Of we verzinnen wel een norm? Veel toepassingen van data-analyse in de controle vallen in deze categorie: de norm Z is niet, of niet op efficiënte wijze, bruikbaar en daarom maken we een norm Z'. Voorbeelden volgen, maar voor die tijd is het belangrijk om te beseffen dat als we Z' in plaats van Z als norm hanteren, er sprake kan zijn van ten onrechte goedkeuren of ten onrechte afkeuren zo lang Z' niet perfect met Z overeenkomt. Normen op basis van Y zelf (Geauzomofo?) De simpelste manier om zelf een norm op te stellen is het kijken naar extreme waarden: uitschieters, uitbijters, of gewoon de grootste en de kleinste uitkomsten. Alles buiten tweemaal de standaarddeviatie wordt vaak als extreem gezien, maar vereist wel een onderliggende Gausse-verdeling: Box and Whiskers-plots (alles buiten de mediaan plus of min anderhalf keer de kwartielafstand) zijn wat complexer, maar zijn ook toepasbaar op niet-symmetrische verdelingen. Ik vind dat deze norm vaker te onpas dan te pas wordt gebruikt. Extreme waarden bestaan nu eenmaal. In een populatie van een "normaal" (Gauss) verdeelde grootheid zou het juist vreemd zijn als er geen vijf procent uitkomsten buiten tweemaal de standaarddeviatie zouden liggen. Maar, belangrijker nog is om te beseffen dat plausibiliteit geen juistheid is. Iets dat niet als fout wordt herkend, is nog niet goed omdat we niet zeker weten dat we alle manieren van het herkennen van fouten hebben gebruikt. Benford-analyse is een voorbeeld van het stellen dat gegevens aan een bepaalde kansverdeling (in dit geval een logistische) moeten voldoen. Alleen die gegevens die van die verdeling afwijken hoeven onderzocht te worden. Er blijkt een wiskundig bewijs te bestaan dat niet gemanipuleerde datasets wel, en gefraudeerde datasets niet aan deze verdeling, of welke andere dan ook, voldoen, maar eerlijk gezegd gaat dat artikel mij boven de pet. Inmiddels is de lijst van mogelijke toepassingen van Benford kleiner dan de lijst met toepassingen waar Benford niet bruikbaar is. Eigenlijk kan men als data-analist zich hier uitleven op complexiteit: er zijn allerlei vormen van clustering mogelijk, waarbij de populatie wordt opgedeeld in groepen data die binnen elke groep sterk op elkaar lijken, maar tussen de groepen zo veel mogelijk verschillen. De vraag blijft echter of daarmee de onjuiste transacties boven tafel komen: een beetje fraudeur boekt onopvallende transacties, toch? Belangrijk bij al deze manieren om uit de te controleren data zelf een norm af te leiden, is dat het een norm is om onjuiste gegevens te identificeren en niet om juiste gegevens te vinden. Ik heb dit ooit GEAUZOMOFO (geautomatiseerd zoeken naar mogelijke fouten) genoemd. In een bestand met geboortedata kun je wel aangeven welke data niet kunnen kloppen (31 februari bijvoorbeeld), maar een datum die niet op die lijst van onmogelijke data staat kan zo niet worden gecontroleerd. Op grond van risicoanalyse bedenkt de accountant wat er fout kan gaan en hoe een onjuiste transactie eruitziet. De data-analist bouwt vervolgens een tool om die fout op te sporen. Maar wanneer heeft de accountant alle fouten gevonden? Die beperking van deze vorm van data-analyse wordt nog weleens over het hoofd gezien, maar COS 500 A52 stelt terecht dat het afwezig zijn van signalen voor onjuistheden nog niet betekent dat de uitkomst klopt. Normen op basis van (de relatie tussen) Y en X, de overige data Een geheel andere aanpak is om een norm te halen uit de relatie tussen Y en X, met de gegevens die horen bij dezelfde waarnemingen als de te controleren data. Ook daarvoor geldt weer dat moet worden vastgesteld dat X correct is. Op basis van hoe wij denken dat X invloed heeft op Y wordt een norm opgesteld voor de juiste waarde van Y. Marge-analyse is een eenvoudig voorbeeld daarvan, cijferanalyse kan met behulp van regressie of andere technieken om modellen te schatten uitgroeien tot een zeer complexe uitwerking. Eigenlijk lijkt cijferanalyse wel heel veel op machine learning: de accountant traint een model op gecontroleerde data (X kan dus ook gecontroleerde waarden van Y buiten de huidige controle bevatten) en dat model is de norm voor de te controleren data. Belangrijke vraag bij het gebruiken van een model als norm is dat het model uit te leggen is in bedrijfseconomische termen en of de data X voldoende representatief zijn om als norm voor Y te dienen. Of, anders gezegd: wanneer het model niet meer te begrijpen is, noemen we het een algoritme. Als we de hoop opgeven om het model dat Z' uitspuugt te snappen, wordt het natuurlijk nog belangrijker om zeker te weten dat de data X waarop het model wordt getraind representatief zijn voor de controle op Y.
De Accountantskamer
De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de impact op het mkb	De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de impact op het mkb De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is een Europese richtlijn voor duurzaamheidsverslaggeving. Deze zal vanaf 2024 van kracht zal zijn voor de eerste groep bedrijven. Het doel van de CSRD is om transparantie te verhogen en kwalitatieve informatie over de impact van het bedrijfsleven op mens en milieu inzichtelijk te maken. Doelgroep Momenteel geldt de Non-Financial Reporting Directive (NFRD). Deze is geldig voor bedrijven met meer dan 500 werknemers, maar de CSRD zal voor meer bedrijven gelden. Alle beursgenoteerde bedrijven en grote bedrijven die aan minimaal twee van de drie volgende criteria voldoen: 1.      meer dan 250 medewerkers 2.      meer dan 40 miljoen euro omzet 3.      meer dan 20 miljoen euro op de balans Waarop rapporteren? Hoewel de exacte criteria voor de verslaggeving nog niet bekend zijn, kunnen de volgende zaken al gesteld worden: 1.      Er moet gerapporteerd worden over (dit wordt de dubbele-materialiteitsprincipe genoemd): 1.      Wat de impact is van de omgeving op de onderneming. Welke materiële duurzaamheidsontwikkelingen tot mogelijke bedrijfsrisico’s leiden. Bijvoorbeeld in de vorm van grondstoffenschaarste of productieverstoringen door extreme weersomstandigheden, maar ook transitierisico's zoals klimaatzaken. 2.      Wat de impact van de onderneming is op mens, milieu en dier. Zoals biodiversiteitsverlies of mensenrechtenschendingen in de keten. 2.      Informatie over de strategie/bedrijfsmodel en de langetermijndoelstellingen van het bedrijf wat betreft duurzaamheid, en voortgang ten aanzien van die doelstellingen (in tegenstelling tot slechts de resultaten in een bepaald jaar). 3.      Naast objectieve cijfers over milieu, ook informatie over immateriële zaken (intangibles) als sociaal kapitaal. 4.      Koppeling van rapportage in lijn met andere recente Europese regelgeving: de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) en EU Taxonomy. Wanneer van kracht? Zoals eerder vermeld, zal de CSRD in eerste instantie van toepassing zijn op beursgenoteerde bedrijven die reeds onder de NFRD vielen. Deze bedrijven zullen vanaf boekjaar 2024 moeten voldoen aan de nieuwe richtlijnen. Voor andere grote bedrijven die voorheen niet onder de NFRD vielen, maar wel onder de CSRD zullen vallen vanaf 2024, zal de implementatie van de richtlijnen worden uitgesteld tot 2025. Het (beursgenoteerde) mkb en kleine en niet-complexe kredietinstellingen en verzekeringsondernemingen zullen vanaf 2026 aan de CSRD moeten voldoen. Aangezien de eerste bedrijven al in boekjaar 2024 moeten rapporteren, zullen veel bedrijven (direct of indirect) in 2023 al worden geconfronteerd met de CSRD en de vereiste voorbereidingen. Invloed op het mkb Het is begrijpelijk dat sommige mkb-bedrijven zich afvragen wat de impact van de CSRD op hun bedrijf zal zijn. Hoewel de richtlijn niet direct van toepassing is op deze bedrijven, zullen ze indirect wel te maken krijgen met de nieuwe richtlijn. De bedrijven voor wie de nieuwe richtlijn geldt, zullen namelijk moeten rapporteren over hun hele keten, inclusief hun toeleveranciers. Hierdoor zullen mkb-bedrijven indirect ook te maken krijgen met de CSRD. Het is daarom raadzaam voor mkb-bedrijven om in deze fase al kritisch te kijken naar hun eigen impact en te overwegen om een start te maken met hun eigen duurzaamheidsbeleid. Dit biedt kansen zoals bijvoorbeeld aan het verbeteren van de marktpositie en imago, het vinden van nieuwe medewerkers en zelfs kostenbesparingen. Kansen duurzaamheidsbeleid Een duurzaamheidsbeleid kan verschillende voordelen opleveren voor mkb-bedrijven. Ten eerste kan het zorgen voor kostenbesparingen. Door bijvoorbeeld duurzame investeringen in bedrijfsmiddelen te doen, kan een bedrijf niet alleen winst behalen op het gebied van milieu- en arbeidsomstandigheden, maar ook kosten besparen. Bedrijven kunnen in aanmerking komen voor verschillende subsidieregelingen waardoor deze investeringen ook aantrekkelijker worden. Het is als mkb’er belangrijk om duurzaamheidsaspecten op orde te hebben om relevant te blijven voor grote bedrijven. Anders kunnen organisaties die onder de CSRD vallen straks geen producten of diensten meer afnemen. Bovendien wordt het mkb-bedrijf een interessante partner voor overheden en investeerders, omdat zij het liefst samenwerken met bedrijven die duurzaam ondernemen. Tot slot, begin klein en kijk naar eigen medewerkers. Ga in gesprek over het werkklimaat, hoe zij zich voelen op de werkvloer, hoe er wordt omgegaan met bijvoorbeeld gelijkheid en discriminatie wordt tegengegaan. Door actief uit te dragen dat de organisatie klimaat, inclusiviteit en diversiteit hoog op de agenda heeft staan, wordt het juiste personeel aangetrokken.   Conclusie In het kort, de Corporate Social Responsibility Disclosure (CSRD) is een belangrijke stap in het vergroten van de transparantie en verantwoordelijkheid van bedrijven op het gebied van duurzaamheid. Door middel van verplichte rapportage kunnen bedrijven hun inspanningen op het gebied van duurzaamheid tonen en zo het vertrouwen van stakeholders vergroten. Laten we samenwerken om een duurzamere toekomst te creëren en bedrijven aan te moedigen om verantwoordelijkheid te nemen en hun inspanningen voor duurzaamheid te rapporteren. Door deze veranderingen te ondersteunen, kunnen we gezamenlijk bouwen aan een betere wereld voor toekomstige generaties.
De Leer van Limperg
De beroepseed	==Wat is de beroepseed?== De beroepseed Als je als afgestudeerd accountant bijgeschreven wordt in het accountantsregister leg je de beroepseed af. Dit is een officiële handeling waarbij je tegenover je beroepsgenoten, de belofte, die omschreven staat in de eed, bekrachtigt. Je belooft of verklaart daarmee dat je als accountant in de uitvoering van je werk het algemeen belang vooropstelt, dat je zult handelen binnen de wet -en regelgeving en je beroep met een professioneel kritische instelling uitoefent. Ook de fundamentele beginselen van de VGBA staan letterlijk in de tekst van de eed genoemd. Je bevestigt bij toetreding tot de beroepsgroep van accountants die beginselen dus als het ware nogmaals, zodat er ten overstaan van anderen, geen enkele twijfel meer bestaat over hoe jij als accountant afwegingen in de beroepspraktijk gaat maken. Tekst van de eed De tekst van de beroepseed luidt als volgt: ‘Ik ben mij ervan bewust dat ik als accountant dien te handelen in het algemeen belang. Ik oefen mijn beroep uit met een professioneel-kritische instelling. In de uitoefening van mijn beroep als accountant laat ik mij leiden door fundamentele beginselen van integriteit, objectiviteit, vakbekwaamheid en zorgvuldigheid en vertrouwelijkheid. Ik houd mij aan de wetten en regelgeving die op mijn beroep van toepassing zijn. Mijn professionaliteit brengt met zich mee dat ik geen handelingen verricht waarvan ik weet of behoor te weten dat die het accountantsberoep in diskrediet kunnen brengen. Zo waarlijk helpe mij God almachtig/dat beloof/dat verklaar ik.’ '"`UNIQ--ref-00000045-QINU`"' Je kunt de eed ook in het Engels of in het Fries afleggen. De NBA ziet erop toe dat alle accountants de eed afleggen. Een accountant die opgenomen is in het accountantsregister heeft dus per definitie de eed afgelegd. De accountantseed: maatregel 1.1. Het voorstel om de accountantseed in te voeren is de eerstgenoemde maatregel (1.1) van de in totaal 53 maatregelen uit het rapport In het publiek belang van de werkgroep Toekomst Accountantsberoep dat in 2014 op Freaky Thursday verschijnt. Doel van deze eerste maatregel is om ‘zowel intern als extern duidelijk te communiceren waar het beroep voor staat en welke mindset, cultuur en gedrag van iedere accountant wordt verwacht’. Het idee leidt tot flinke discussies. Uit een peiling uit 2014 geeft de meerderheid van accountants aan geen nut te zien in een eed. Meest gehoorde argument is dat de gedragscode en het tuchtrecht voldoende zijn. Maar mei 2016 stemmen de leden van de NBA voor het instellen van de beroepseed. Overigens was er rond 1900 ook al het idee om een accountant de eed af te laten leggen, opgekomen, namelijk bij de voorloper van de NBA, het Nederlands Instituut van Accountants (NIVA). Het komt zelfs een aantal keren tot een wetsvoorstel, maar uiteindelijk sneuvelt het plan doordat de Staatscommissie Bijleveld in 1930 de invoering van de accountantseed definitief niet zinvol acht. Het nut ervan wordt bij accountants in twijfel getrokken. Het belangrijkste argument hiervoor is dat de verplichting tot geheimhouding ook bij wet geregeld kan worden '"`UNIQ--ref-00000046-QINU`"'. De waarde(n) van de eed Soeharno in de Lutherse Kerk in Amsterdam over De Waarde van de Eed [1] De eed is een eeuwenoude manier - via de Grieken, de Romeinen, de joods-christelijke traditie en de Verlichting - om ‘een eenvoudig verlangen naar waarachtigheid’ vorm te geven ten overstaan van een ander. Met een eedformule (de tekst) en een eedgebaar tegenover de eedgemeenschap, de beroepsgroep waartoe de professional behoort. “Iedere eed komt dan ook in essentie neer op deze formulering: Ik zweer dat ik integer zal zijn” '"`UNIQ--ref-00000047-QINU`"'. Soeharno onderscheidt drie kernmotieven waardoor de eedaflegging van waarde wordt: 1. Gerechtigheid (de kernwaarden van de professie gaan voor die van de professional), 2. Geloofwaardigheid (aan de orde wanneer levendig duidelijk is wat er onder de kernwaarden verstaan wordt) en 3. Cohesie. Het feit dat de eed wordt afgelegd ten over staan van de eedgemeenschap kan een gunstig effect hebben op het morele gedrag van de professional. Bij schending is niet alleen de eigen eer maar ook de kernwaarden van de beroepsgroep die op het spel worden gezet, de beroepseer. De eed bij andere beroepsgroepen Een van de oudste beroepseedvoorbeelden is die van Hippocrates. Deze Griekse arts liet 400 jaar voor Christus jonge artsen beloven zich aan beroepsregels te houden. In 1878 (we waren wat later..) werd in Nederland de artseneed ingevoerd, gebaseerd op deze eed van Hippocrates. De huidige artseneed (laatste aanpassingen zijn van 2010) is niet meer echt terug te voeren op die van Hippocrates maar wordt nog altijd afgelegd door aankomende artsen. Zo beloven ze onder meer geen misbruik te maken van hun medische kennis (toegevoegd naar aanleiding van bijvoorbeeld misstanden tijdens de Tweede Wereldoorlog) en commerciële druk vanuit de farmaceutische industrie te weerstaan. Een tweede relevant voorbeeld en voorloper voor de beroepsgroep van accountants is de bankierseed. Sinds 1 april 2015 kennen bankmedewerkers namelijk ook een bankierseed. Zij beloven daarmee ‘hun functie integer en zorgvuldig te zullen uitoefenen en het belang van de klant centraal te stellen’. In de verordening die de accountantseed regelt, wordt specifiek ingegaan op het verschil tussen de bankierseed en de accountantseed waarbij voor de accountant/bankier geldt dat hij ‘niet het belang van de cliënt centraal kan stellen op een zodanige wijze dan hij daarmee de fundamentele beginselen schendt’. '"`UNIQ--ref-00000048-QINU`"' Tot slot is de ambtenareneed natuurlijk belangrijk voor accountants in overheidsdienst. Er zit best veel overlap tussen beide 'eden'. Zo moeten beiden zich houden aan wet -en regelgeving, ligt de nadruk op zorgvuldigheid, nauwgezetheid en vertrouwelijkheid. Integriteit, onkreukbaarheid en betrouwbaarheid zijn deugden die ook in beide formuleringen zijn terug te vinden. Ook mogen ambtenaren en als accountants niets doen of geen handelingen verrichten die het ambt of het accountantsberoep schaden. Een interessant spanningsveld is dat tussen 'plichtsgetrouw zijn' en een 'professioneel kritische instelling'. Handhaving bij weigeren eed af te leggen Vier registeraccountants en vier accountants-administratieconsulenten worden er door de NBA herhaaldelijk aan herinnerd dat zij tijdig de beroepseed moeten afleggen. Dat doen zij niet, waarna de NBA een klacht tegen de acht indient bij de Accountantskamer. De Accountantskamer verklaart de klacht gegrond en legt een doorhaling op met een termijn van één maand waarbinnen de accountants zich niet opnieuw mogen laten inschrijven. Eén van de registeraccountants gaat in hoger beroep en er komt een zitting bij het college van beroep voor het bedrijfsleven. Het college acht zijn klacht ongegrond. Maatschappelijke relevantie volgens de tuchtrechter Op Accountant.nl wordt de uitspraak van de tuchtrechter als volgt samengevat: “Wie ervoor kiest de titel registeraccountant of accountant-administratieconsulent te voeren, moet de plicht aanvaarden om de eed of belofte af te leggen. Of je nu accountant in business bent, controlerend accountant of samenstellend accountant – je dient allemaal het algemeen belang en moet dus zweren of beloven dat je je aan de fundamentele beginselen houdt. De eed moet het vertrouwen van het maatschappelijk verkeer in de accountant herstellen en bevorderen. Wie weigert, ondermijnt dat vertrouwen” (Lex van Almelo). '"`UNIQ--ref-00000049-QINU`"' Referenties '"`UNIQ--references-0000004A-QINU`"'
De beschikbaarheidsheuristiek	==Algemene voorbeelden van de beschikbaarheidsheuristiek== Gewone of spectaculaire dood Volgens het artikel Death Odds in het blad Newsweek (1990) is de kans om door vallende vliegtuigonderdelen te overlijden dertig keer hoger dan de kans om door een haai te worden gedood.'"`UNIQ--ref-00000096-QINU`"' Toch zou u hoogstwaarschijnlijk aan de haai denken, als u dat vooraf was gevraagd. Dit is een typisch geval van de beschikbaarheidsheuristiek. Bij een vraag over haaien en doden denkt men bijvoorbeeld al snel aan de film Jaws en dat zal dan ook de inschattingen beïnvloeden. '"`UNIQ--ref-00000097-QINU`"' De interpretatie van de statistiek rond het voorbeeld over doodgaan door haai versus vliegtuigonderdelen wordt overigens ook bekritiseerd. '"`UNIQ--ref-00000098-QINU`"' Amerikaans onderzoek van onder anderen Barbara Combs en Paul Slovic toont aan dat onnatuurlijke doodsoorzaken met veel en sensationele media-aandacht, zoals auto-ongelukken en moord, door veel mensen waarschijnlijker worden geacht dan stille doders zoals maagkanker en suikerziekte, waarvoor weinig media-aandacht bestaat. Toch liggen de natuurlijke doodsoorzaken in werkelijkheid veel meer voor de hand. '"`UNIQ--ref-00000099-QINU`"' Het letterfrequentieexperiment Een bekend onderzoek van Amos Tversky en Daniel Kahneman naar de beschikbaarheidsheuristiek is het zogenaamde ‘letterfrequentie’-experiment uit 1973. De (Engelstalige) deelnemers aan het experiment moesten een schatting maken van de hoeveelheid woorden in de Engelse taal die met een ‘r’ of met een ‘k’ beginnen en tevens van de hoeveelheid woorden die als derde letter een ‘r’ of ‘k’ hebben. De meeste participanten vonden de woorden die met een ‘r’ of een ‘k’ beginnen veel aannemelijker dan woorden met de ‘r’ of een ‘k’ als derde letter. Dat wordt veroorzaakt door de betere beschikbaarheid uit het geheugen voor woorden die met een ‘r’ of ‘k’ beginnen. In realiteit komen Engelse woorden met een ‘r’ of een ‘k’ als derde letter namelijk wel drie keer vaker voor.'"`UNIQ--ref-0000009A-QINU`"' Voorbeelden van de beschikbaarheidsheuristiek bij accountants Fraude De aanwezigheid van dit belangrijke fenomeen is ook getest bij accountants. In een experiment uit 1985 vroeg Robert Libby aan accountants om verklaringen aan te dragen voor een fluctuatie die tijdens de cijferbeoordeling werd gesignaleerd. De resultaten suggereren dat de beschikbaarheid van verklaringen vooral lijkt te worden gestuurd door de gepercipieerde frequentie dat een fout in de praktijk voorkomt en door recente ervaringen van de accountant.'"`UNIQ--ref-0000009B-QINU`"' Ervaren accountants zien fraude als minder waarschijnlijk dan onervaren accountants, omdat ervaren accountants de beperkte frequentie waarin fraude voorkomt zelf hebben ervaren. ‘Niet-fraude-verklaringen’ zijn voor ervaren accountants in het algemeen dus gemakkelijker beschikbaar dan verklaringen die duiden op fraude. Hierin schuilt overigens het risico dat meer ervaren accountants minder professioneel-kritisch handelen omdat ze mogelijk minder alert worden. Beschikbaarheid en maatschappelijk verkeer Ook het maatschappelijk verkeer staat bloot aan de beschikbaarheidsheuristiek. Bijvoorbeeld bij het beoordelen van accountants. Denk maar eens aan de verhalen die op verjaardagsfeestjes ontstaan als het over accountants gaat. Zijn die verhalen wel helemaal terecht? Vaak denkt men bij het inschatten van risico's vaak meer aan de teller dan aan de noemer van een kansratio. '"`UNIQ--ref-0000009C-QINU`"' Een voorbeeld. Als uw puberdochter 's avonds met de fiets naar een feestje gaat dan denkt u meer aan wat er allemaal kan gebeuren op basis van akelige verhalen uit de krant (de teller in de kans) dan aan de enorme hoeveelheid keren dat er niets gebeurt (het voornaamste onderdeel van de noemer in de kans). Dat verschijnsel wordt wel aangeduid met probability neglect, het veronachtzamen van kans. Dit fenomeen wordt sterker door het fenomeen van de availability cascade, de zogenaamde ‘beschikbaarheidswaterval’. '"`UNIQ--ref-0000009D-QINU`"' Daaronder wordt het volgende verstaan. In de media duikt een bericht op dat maatschappelijke onrust veroorzaakt bij een groep mensen. Die onrust is dan op zichzelf weer een reden om op basis daarvan weer meer nieuws te genereren hetgeen weer tot meer onrust leidt enzovoort. Op die manier wordt een reeks van gebeurtenissen in gang gezet en in stand gehouden. De media gaan de boventoon voeren en tegenstemmen krijgen te weinig aandacht. Dan krijgt zo'n kwestie een zware politieke lading, waardoor ook politiek ingrijpen niet meer kan uitblijven. Andere manieren om het probleem te benaderen hebben dan geen prioriteit meer. Dat is ook aandachtspunt voor wetgeving bij accountants. Schandalen en crises zijn potentiële kandidaten voor een dergelijke ‘beschikbaarheidswaterval’. Er bestaat dan een risico dat wetgeving wordt ingevoerd terwijl mogelijke alternatieven voorhanden zijn die leiden tot een meer gunstige kosten-baten-balans. Referenties '"`UNIQ--references-0000009E-QINU`"'
De eerste vrouwelijke accountant
De evaluatie van een geldsteekproef	De verticale rode lijn geeft de plek aan van de geprojecteerde fout, de meest waarschijnlijke uitkomst voor het foutbedrag bij integrale controle, en de verticale grijze lijn geeft aan waar de maximale fout ligt. Als rechts van de grijze lijn een oppervlakje van vijf procent ligt, is het de 95 procent betrouwbare maximale fout. De rol van de geprojecteerde en maximale fout in de evaluatie is te vergelijken met een verkeerslicht: • Groen: de maximale fout voldoet aan de (uitvoerings-) materialiteit. Er kan worden goedgekeurd want er is voldoende zekeheid dat de fout niet materieel is. De geprojecteerde fout wordt ter correctie voorgelegd. Zie verder Standaard 450, 8. • Oranje: de maximale fout voldoet niet aan de (uitvoerings-) materialiteit, maar de onnauwkeurigheid, het verschil met de geprojecteerde fout, wel. De steekproef is groot genoeg om de geprojecteerde fout met voldoende betrouwbaarheid en nauwkeurigheid te schatten. Goedkeuren zou kunnen nadat de geprojecteerde fout wordt gecorrigeerd. Zie ook Standaard 540, A94. • Rood: zelfs na eventuele correctie voor de geprojecteerde fout blijft de maximale fout boven de (uitvoerings-) materialiteit. De controle is niet toereikend voor een oordeel en de werkzaamheden moeten worden uitgebreid. Een getallenvoorbeeld: de te controleren populatie bedraagt 1 miljoen euro en de (uitvoerings-)materialiteit is 30.000 euro bij 95% betrouwbaarheid. situatie steekproef afwijkingen geprojecteerde fout maximale fout onnauwkeurigheid 1 100 0 0 30.000 30.000 2 100 1 10.000 47.500 37.500 3 200 2 10.000 31.500 21.500 4 300 3 10.000 25.867 15.867 5 131 1,31 10.000 40.000 30.000 6 220 2,20 10.000 30.000 20.000 1. Groen omdat de maximale fout aan de (uitvoerings-) materialiteit voldoet. 2. Rood omdat de onnauwkeurigheid boven de (uitvoerings-) materialiteit ligt. 3. Oranje, want de maximale fout is hoger, maar de onnauwkeurigheid is lager dan de (uitvoerings-) materialiteit. 4. Groen omdat de maximale fout aan de (uitvoerings-) materialiteit voldoet. 5. Oranje, want de maximale fout is hoger, maar de onnauwkeurigheid is lager dan de (uitvoerings-) materialiteit. 6. Groen omdat de maximale fout aan de (uitvoerings-) materialiteit voldoet. Merk op dat bij 3. en 5. correctie nodig is voor goedkeuring terwijl bij 1., 4. en 6. wordt goedgekeurd en pas daarna correctie ter sprake komt.
De fraudeur waar het allemaal mee begon	Pincoffs De fraudeur waar het allemaal mee begon Het is 1880 en wie kent hem niet? Dé Rotterdamse zakenman die politiek actief was en uiteindelijk naar Amerika vluchtte vanwege frauduleus handelen. Namelijk Lodelijk Pincoffs. Het startsein voor het accountantsberoep is gegeven! De jeugdjaren van Pincoffs De Rotterdammer Pincoffs werd geboren in 1827 als zoon van een handelaar in textiel en lotenverkoper. Hij heeft aan meerdere privéscholen in onder meer Duitsland en Antwerpen gestudeerd om uit te groeien tot, voor die tijd, een handelaar met aanzien. Hij wist als succesvol zakenman samen met zijn broer handel te verdrijven met Afrika, totdat hij in 1856 erin slaagt om op 28-jarige leeftijd verkozen te worden tot gemeenteraadslid'"`UNIQ--ref-00000009-QINU`"'. Een functie die hij ruim zeventien jaar heeft bekleed. In die hoedanigheid heeft hij zich hard gemaakt voor onder meer de handel van het havengebied in Rotterdam. Een commerciële slagkracht Pincoffs heeft op commercieel gebied bijgedragen aan “de oprichting van de Rotterdamsche Bank, de Holland-Amerikalijn, de Nederlandsch-Indische Gas Maatschappij, de vestiging van Heineken's Bierbrouwerijen te Rotterdam en nog vele andere bedrijven”, aldus Lichtenauer'"`UNIQ--ref-0000000A-QINU`"'. Met behulp van Duits geld wist hij in 1873 de Rotterdamse Handelsvereeniging op te richten. Het einde van het Pincoffs-imperium In de jaren 70 liepen de Afrikaanse zaken achteruit. Dit leidde tot financiële kunstgrepen om het verlies te elimineren en een speculatie in Peruaanse effecten met als gevolg dat het verder bergafwaarts ging met het imperium. De onregelmatigheden in de boekhouding namen toe en werden steeds ernstiger. Pincoffs wist bij prins Hendrik der Nederlanden en de kroonprins van Pruisen geld los te peuteren in de hoop het imperium te redden. Uiteindelijk kwam Pincoffs in contact met de Belg Stanley. Deze was geïnteresseerd om in het imperium te investeren, maar ‘helaas’ kwam dit voor Pincoffs te laat. In 1879 leidde dit alles tot de ondergang van het imperium. Pincoffs vluchtte met zijn laatste centen naar de Verenigde Staten en ontliep daarmee zijn opgelegde gevangenisstraf van acht jaar '"`UNIQ--ref-0000000B-QINU`""`UNIQ--ref-0000000C-QINU`""`UNIQ--ref-0000000D-QINU`"'. De intrede van de accountant Pincoffs wist dus op wonderbaarlijke wijze iedereen het vertrouwen te kunnen geven. Mede met de boekhoudfraude halverwege de 19e eeuw bij het spoorbedrijf Great Western Railway in Engeland, heeft dit schandaal ertoe geleid dat de accountant in het leven is geroepen'"`UNIQ--ref-0000000E-QINU`"'. De Pincoffs-affaire wordt dan ook gezien als de aanleiding van het accountantsberoep in Nederland'"`UNIQ--ref-0000000F-QINU`"'. Referenties '"`UNIQ--references-00000010-QINU`"'
De ontwikkeling van het accountantsberoep: belangrijke gebeurtenissen in de afgelopen 20 jaar	==Aanleiding en gevolgen Wta== Enron was een Amerikaans energiebedrijf, dat ontstond in 1985 na een fusie tussen Houston Natural Gas en Internorth. Enron was beursgenoteerd aan de New York Stock Exchange (NYSE). Het bedrijf groeide in de laatste twee decennia van de 20e eeuw enorm en ook de aandelenkoers steeg. Echter, het bleek dat Enron enorme schulden was aangegaan om uitbreidingen te financieren. Deze schulden werden buiten de boeken gehouden door honderden bedrijven op te richten en de schulden daaronder te plaatsen. Hier werd 30 miljard dollar aan schulden in verborgen, die niet werden mee geconsolideerd. De bubbel spatte uiteen: Enron ging failliet en miljoenen aandeelhouders werden gedupeerd voor miljarden dollars. Dit leidde tot kritische onderzoeken naar de rol van de accountant. Op dat moment specifiek de accountants van kantoor Arthur Anderson. Door deze boekhoudfraude werden de bevoegdheden van Arthur Anderson ontnomen, waardoor ook dit accountantskantoor failliet ging. Het was onder meer door dit enorme schandaal dat de Sarbanes-Oxley-wet werd geïntroduceerd, hetgeen leidde tot de vorming van de PCAOB. Ook in Nederland had dit boekhoudschandaal gevolgen. Samen met incidenten als Ahold, was dit een belangrijke oorzaak voor het vormen van de Wta – wet toezicht accountantsorganisaties - in 2006. In de Wta is onder meer geregeld dat de AFM toezicht houdt op het accountantsberoep. Dit was een belangrijke gebeurtenis voor veel van de ontwikkelingen die in de jaren hierna hebben plaatsgevonden. '"`UNIQ--ref-00000063-QINU`"' De Accountantskamer De versterking van de Wta was een belangrijke aanleiding voor het stroomlijnen van het tuchtrecht en het versterken van de onafhankelijke positie van het tuchtrecht. Tot op vandaag is de Accountantskamer gezeteld in Zwolle. '"`UNIQ--ref-00000064-QINU`"' Scheiding advies en controle en verplichte kantoorroulatie Daarnaast zijn in 2013 in de wet op het accountantsberoep twee bepalingen toegevoegd aan de Wta. Een eerste nieuwe bepaling is het verplichten van een roulatie na 7 jaar. Deze bepaling trad op 1 januari 2016 in werking voor OOB-controles. Een tweede bepaling is het verbod om naast controlediensten ook andere werkzaamheden te verrichten voor OOB’s. Onderzoek controledossiers Ook bevat de Wta vanaf 1 januari 2014 de mogelijkheid voor de AFM om kantoorspecifieke bevindingen te rapporteren. Het doel hiervan is om de kwaliteit van de individuele accountantsorganisaties te verbeteren. AFM Na het aanstellen van de AFM als toezichthouder op accountantsorganisaties, heeft het meerdere rapporten uitgebracht. Zo werd in 2010 een rapport gepubliceerd over de controledossiers van Big 4 kantoren. Hierin werd al geconcludeerd dat de kwaliteit van accountantscontroles fundamenteel beter moest. De AFM concludeerde dat de kwaliteit van de accountantscontrole bij Big 4-kantoren hoog op de agenda staat, maar dat deze nog structureel tekortschoot. Accountants zijn volgens de AFM onvoldoende professioneel-kritisch bij de uitvoering van controles. Daarnaast passen ze de normen voor het uitvoeren van accountantscontroles onvoldoende toe. '"`UNIQ--ref-00000065-QINU`"' In maart 2013 publiceert de AFM ook een rapport over alle OOB-vergunninghoudende kantoren. Ook hierin is de AFM zeer kritisch. De geconstateerde tekortkomingen liggen in lijn met de tekortkomingen waarover de AFM al had gerapporteerd over de Big 4 in 2010. '"`UNIQ--ref-00000066-QINU`"' Tweede Kamer Deze zorgwekkende rapporten van de AFM zijn voldoende aanleiding voor de PvdA om een debat aan te vragen over de kwaliteit van de accountantscontroles. Dit debat vindt plaats op 14 mei 2014. Enkele maanden voor “Freaky Thursday”. Henk Nijboer (PvdA) wijst erop dat eerdere maatregelen van de Tweede Kamer, waaronder het splitsen van controle en advies en het verplichten van kantoorroulatie, blijkbaar onvoldoende zijn geweest. De Tweede Kamer is er van op de hoogte dat de AFM op dit moment bezig is met een rapport over de Big 4-kantoren. Dit rapport zal in september verschijnen. Naar aanleiding van een motie van Nijboer wordt de regering verzocht om met de accountancysector in gesprek te gaan. Het doel is om de sector zelf met voorstellen te laten komen voor verbeteringen. Tevens wordt door de Tweede Kamer aan de regering verzocht om de evaluatie van de Wta naar voren te brengen. Deze opdracht was gegeven aan de Erasmus Universiteit.               Freaky Thursday Naar aanleiding van de bovengenoemde motie van Henk Nijboer, tijdens het algemeen overleg van mei 2014, stelt de NBA de Werkgroep Toekomst Accountantsberoep in. Deze werkgroep komt op 25 september 2014 met 53 maatregelen. Ook wel bekend als de 53 maatregelen in het publiek belang. De maatregelen moeten leiden tot een verbetering van kwaliteit, gedrag en cultuur '"`UNIQ--ref-00000067-QINU`"'. Onder meer maatregelen als het invoeren van een beroepseed komen hierin voor. Ook stelt deze werkgroep voor om een monitoring commissie in te benoemen. Het doel van deze commissie is om de invoering, werking en de gevolgen van de maatregelen, zoals de werkgroep heeft voorgesteld, te monitoren. De boodschap is dat de beroepsgroep continue en actief kwaliteitsverbetering moet nastreven. Tegelijkertijd is de AFM op 25 september 2014 met een rapport gekomen over de kwaliteit van de Big 4-kantoren. Het onderzoek bouwt voort op het onderzoek uit 2010. Accountantskantoren hadden beterschap beloofd en plannen geformuleerd om de kwaliteit te verhogen, als gevolg van het onderzoek in 2014. Echter, de AFM concludeert dat zij dit in de praktijk onvoldoende terug zien. Het aantal wettelijke controles welke de AFM met een onvoldoende beoordeeld, is naar eigen zeggen nog te hoog. '"`UNIQ--ref-00000068-QINU`"' Op deze donderdag 25 september verschijnt tevens het rapport van de Erasmus Universiteit over de werking van de Wta. Een conclusie van de evaluatie is dat het vertrouwen in het accountantsberoep is gedaald. '"`UNIQ--ref-00000069-QINU`"' '"`UNIQ--ref-0000006A-QINU`"' Monitoring Commissie Accountancy Als gevolg van het advies van de Werkgroep Toekomst Accountantsberoep, wordt de Monitoring Commissie Accountancy in juni 2015 opgericht. De doelstelling van deze commissie is om continue verbetering te waarborgen. Waar nodig doet de commissie voorstellen voor aanscherpingen van de (53) maatregelen. In totaal blijft de commissie voor 5 jaar aan. In januari 2020 brengt de commissie haar eindrapport uit. '"`UNIQ--ref-0000006B-QINU`"' De commissie rapporteert dat er sprake is van een prestatiekloof, een structureel probleem in de accountancysector. De commissie stelt dat de getroffen maatregelen na vijf jaar nog onvoldoende geborgd zijn en dat de effecten nog onvoldoende zijn aangetoond. '"`UNIQ--ref-0000006C-QINU`"' Daarnaast doet de commissie meerdere aanbevelingen. Cultuur De cultuur binnen accountantsorganisaties komt ook in deze jaren steeds hoger op de agenda. Marlies de Vries publiceert in 2018, samen met Bas Herrijgers van de NBA Young Profs, een onderzoeksrapport naar de ervaring van young professionals binnen de accountancysector. Hieruit blijkt dat deze young professionals onder enorme werkdruk staan en gemiddeld 60 uur per week werken. Dit wordt veroorzaakt door een tekort in capaciteit, onrealistische planningen en hoge klantverwachtingen. Het is de eerste keer dat de cultuur binnen accountantskantoren dusdanig uitgebreid wordt onderzocht. '"`UNIQ--ref-0000006D-QINU`"' Commissie toekomst accountancysector In 2018 brengt de AFM wederom een rapport uit. De AFM heeft onderzoek gedaan naar de kwetsbaarheden in de structuur van de accountancysector en concludeert dat voornamelijk in de vraagzijde van de markt, het verdienmodel en het bedrijfsmodel kwetsbaarheden aanwezig zijn. Ook verkent het rapport enkele structurele wijzigingen in de accountancysector. '"`UNIQ--ref-0000006E-QINU`"' Het is aanleiding voor de toenmalige minister van Financiën om de Commissie Toekomst Accountancysector (CTA) in te stellen. Deze commissie gaat op zoek naar welke aanpassingen gewenst zijn om de kwaliteit van wettelijke accountantscontroles duurzaam te borgen. Deze aanbevelingen zullen ter input dienen voor te nemen kabinetsmaatregelen. '"`UNIQ--ref-0000006F-QINU`"' Op 30 januari 2020 biedt de CTA haar rapport aan de minister van Financiën aan. De CTA beveelt aan om audit quality indicators (AQI’s) op te zetten, het toezicht op externe accountants volledig te centreren beleggen bij de AFM en om nader onderzoek te doen naar alternatieve structuurmodellen, zoals het joint audit model, audit only model of het intermediair model. '"`UNIQ--ref-00000070-QINU`"' Ook rapporteert de CTA dat de cultuurverandering binnen accountantskantoren nog onvoldoende duurzaam is, welke wel één van de cruciale factoren is voor het verbeteren van de aantrekkelijkheid van het accountantsberoep. '"`UNIQ--ref-00000071-QINU`"' Kabinetsmaatregelen en kwartiermakers Naar aanleiding van het rapport van de Commissie Toekomst Accountancysector en het rapport van de Monitoring Commissie Accountancy stelt de minister van Financiën, Wopke Hoekstra, twee Kwartiermakers aan. Deze twee kwartiermakers zullen de uitvoering van de aanbevelingen faciliteren, onderzoek doen naar onder meer alternatieve structuurmodellen en samen met de sector AQI’s opstellen. De kwartiermakers zijn aangesteld tot eind 2023 en voeren in dit tijdbestek intensieve gesprekken met de sector, voeren experimenten uit en organiseren rondetafelgesprekken. Tevens worden er enkele aanbevelingen, in de vorm van kabinetsmaatregelen, doorgevoerd. Het toezicht op accountantsorganisaties is vanaf 2022 gecentreerd bij de AFM. Verder wordt op dit moment gewerkt aan de Wet Toekomst Accountancysector. Referentielijst '"`UNIQ--references-00000072-QINU`"'
De verankeringsfout
Duurzaamheid
Duurzaamheidsverslaggeving	Introductie Stakeholders vragen steeds meer naar niet-financiële informatie naast financiële informatie. Cruciaal bij zo een rapportage over niet-financiële informatie is dat bedrijven en organisaties aan kunnen tonen dat de verstrekte informatie betrouwbaar is. Het gaat niet alleen om de numerieke informatie, maar ook op de manier waarop inzicht wordt gegeven in waardecreatie op lange termijn en de vertaling hiervan naar beleid en presentaties. Hier komt de rol van de accountant naar voren. Net als bij financiële informatie kan de accountant aangeven of de niet-financiële informatie betrouwbaar is, door het verstrekken van zekerheid (assurance) bij duurzaamheidsverslagen. Toch is het niet zo simpel als het lijkt. De opname van niet-financiële informatie kan leiden tot een frauderisico voor de jaarrekeningcontrole van de accountant, namelijk het risico van Greenwashing. Hierbij doen bedrijven zich duurzamer of ‘groener’ voor dan ze daadwerkelijk zijn. Toepassing Om een duurzaamheidsverslag op te stellen, kan gebruik worden gemaakt van diverse richtlijnen, onder andere de Global Reporting Initiative (GRI) richtlijnen. Dit is een internationaal erkende standaard voor het opstellen van een duurzaamheidsverslag. Andere duurzaamheidsstandaarden die gebruikt kunnen worden is het International Framework for Integrated Reporting (IIRC), de Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD) of de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Voor een verdere uitleg hierover wordt doorverwezen naar 'Standaarden Duurzaamheid'. Controle Op een duurzaamheidsverslag moet een onafhankelijke controle plaatsvinden. Zoals eerder toegelicht is de rol van de accountant hierin weggelegd. Voorbeelden van internationale eisen waarmee dergelijke verslagen onafhankelijk gecontroleerd kunnen worden zijn het GRI en de AA 1000 Accountability Principles (2018). Verdere informatie over GRI is te vinden in het artikel 'Standaarden Duurzaamheid'. Hieronder wordt verder ingegaan op de standaard AA1000. AA1000 (Accountability 1000) De standaard AA1000 werd opgericht in 1996. Deze standaard heeft als doel om de kwaliteit van sociale en ethische accounting, auditing en rapportering te verzekeren, oftewel organisaties worden hiermee aangemoedigd tot sociaal verantwoord gedrag. Met deze standaard worden organisaties bijgestaan in: de definitie van hun doelstellingen, meten van vooruitgang, in de auditing en rapportering van prestaties en in de feedbackmechanismes. Hierbij vormen de stakeholders de belangrijkste rode draad. Met andere woorden promoot AA1000 de relatie met de werknemers en het verbetert het vertrouwen van externe stakeholder. Verder is er een zogenaamd SA8000 (Social Accountability 8000) certificaat te verkrijgen, dit is een wereldwijd sociaal certificeringssysteem opgesteld door de voormalige Council for Economic Priorities Accrediation Agency (CEPAA), tegenwoordig ook wel Social Accountability Internaional (SAI) genoemd. Dit certificaat is opgesteld als antwoord op de groeiende interesse van de consumenten voor de werkomstandigheden op wereldwijd niveau. Deze standaard bevat transparante, meetbare en verifieerbare normen voor certificeren van prestaties van organisaties op het vlak van: kinderarbeid, verplichte arbeid, gezondheid en veiligheid, lonen, werkuren, discriminatie, disciplinaire maatregelen, vrijheid van vereniging en collectieve overeenkomsten en het managementsysteem.
EDP
EEG, harmonisatie, liberalisering
Enron	Een opvallend groeiend tikkende tijdbom Enron, eens een zeer groot en populair energiebedrijf, ook voor beleggers, maar ook het bedrijf dat in 2001 ten onder is gegaan aan een boekhoudfraude. Het energieconcern is snel gegroeid en deed de een na de andere overname. Het gevolg was een toename van de waarde van het aandeel waarmee het weer andere activiteiten financierde. De energiecrisis in Californië Na jaren van groei brak in 2001 in Californië de energiecrisis uit. Hieraan werd door Enron veel geld verdiend, omdat zij speculeerden op stijgende energieprijzen. Echter, bleek dit wel van de grond te komen door fraude. Daarbij betaalde Enron miljoenen aan energiecentrales om zo de tijdelijk de toevoer van elektriciteit stop te kunnen zetten. Boekhoudfraude Enron maakte veel schulden en liep vooruit op nieuwe financieringen terwijl de baten nog niet binnen waren. Achter de schermen werden honderden BV’s opgericht waar ruim 30 miljard euro aan schulden verborgen werd. Boekhouder Andrew Fastow was hier verantwoordelijk voor en kreeg met zijn advies via deze BV’s nog eens miljoenen dollars extra in het laatje. ‘The end of Enron’ Eenmaal in 2000 kreeg men vraagtekens bij de activiteiten van Enron. Menig journalisten schreef over de organisatie en stelde (terecht) de vraag hoe het mogelijk is dat Enron zo snel kon groeien. De toezichthouder op de Amerikaanse beurs, de SEC (Securities and Exchange Commission), zag aanleiding om onderzoek te doen naar de boekhouding van Enron. Er werden namelijk minder goede cijfers gepubliceerd. De SEC viel het op dat er veel BV’s waren opgericht door hooggeplaatste functionarissen binnen het concern. Opvallend genoeg publiceert Enron een maand later de cijfers van de afgelopen vijf jaar opnieuw, maar nu niet meer met een enorme winst, maar een verlies van ruim een half miljard dollar. Het gevolg was direct voelbaar: het aandeel daalde maar liefst van 80 dollar naar minder dan 1 dollar… Enron kon geen kant meer op. De enorme schulden konden niet worden terugbetaald en het bedrijf vroeg faillissement aan. Het resultaat was een ondergang voor Enron en diens 21.000 medewerkers in januari 2001. Er ging een streep door Enron op de beurs. De poortwachter van het maatschappelijk verkeer Ook de jaarcijfers van Enron werden uiteraard voorzien van een paraaf door een extern accountant. De huisaccountant Arthur Anderson bleek mee te hebben gewerkt aan de boekhoudfraude en verdiende daar maar liefst een miljoen dollar per week aan. Het gevolg was een inname van de certificeringen van het accountantskantoor met als resultaat dat 80.000 medewerkers hun baan verloren.
Enron
Extern toezicht
FEE
FEE
GBAA
GBR
Gehoorzaamheidsdruk en groepsdruk
Goed MKB-bestuur	Verschillende financiële schandalen, zoals die van Enron hebben wereldwijd geleid tot een gebrek aan vertrouwen in het functioneren van bedrijven, de kapitaalmarkt, toezichthouders en accountants. De eigenaren van beursgenoteerde bedrijven (de aandeelhouders/principaal) zijn hun vertrouwen verloren in het bestuur (agent). Hier is het agency-probleem ontstaan en deels daardoor is er een behoefte aan een corporate governance mechanisme ontstaan. Deze is in de vorm van de corporate governance code opgenomen in de Nederlandse wet. Het doel van de corporate governance code is te zorgen voor goed bestuur voor beursgenoteerde bedrijven waarbij de belangen van alle stakeholders beschermd worden'"`UNIQ--ref-00000105-QINU`"'. In Nederland geldt dit voor beursgenoteerde bedrijven omdat deze bedrijven, wanneer zij niet goed functioneren, een grote en nadelige maatschappelijke impact kunnen hebben. De code streeft om een transparante en gebalanceerde besturing te realiseren binnen een bedrijf. Daarnaast streeft de code er ook naar het agency-probleem te verhelpen door verschillende principes. Midden- en kleinbedrijven in Nederland vallen hier niet onder omdat zij individueel niet hetzelfde effect hebben op de maatschappij als de beursgenoteerde bedrijven. Echter, is het opvallend dat er in het algemeen geen beleid is voor het bestuur van het mkb in Nederland. Wat is goed MKB-bestuur? Goed mkb-bestuur is het door sturen en beheersen, realiseren van langetermijnwaardecreatie binnen de onderneming. Het organiseren van feedback en afleggen van verantwoording zijn taken waar het bestuur voor verantwoordelijk is, bij goed mkb-bestuur'"`UNIQ--ref-00000106-QINU`"'. In 2018 groeide klein (10 tot 50 werknemers) en midden (50 tot 250 werknemers) bedrijven gemiddeld met 5% in waarde'"`UNIQ--ref-00000107-QINU`"'. Structuurvennootschappen en naamloze vennootschappen kennen De Nederlandse Corporate Governance Code voor goed bestuur. Het implementeren van de code zorgt voor een transparante en gebalanceerde aanpak in het voordeel van alle stakeholders. Dit is anders bij het mkb. In Nederland is er geen code of richtlijn voor goed mkb-bestuur terwijl in ons land het mkb een enorm maartschappelijk belang heeft. Ruim 60% van de werknemers in de particuliere sector werkt in het mkb. Goed mkb-bestuur is belangrijk voor zowel de groei als de continuïteit van het bedrijf: 50% van de bedrijven die onder de noemer mkb vallen zullen de eerste vijf bedrijfsjaren niet overleven. Uit een onderzoek van het CBS blijkt dat 35% van faillissementen in het mkb wordt veroorzaakt door mismanagement'"`UNIQ--ref-00000108-QINU`"'. Afwezigheid van het agency-probleem Aandacht voor corporate governance is in de eerste instantie toegenomen door het agency-probleem. Management en eigendom in het mkb zijn immers grotendeels in dezelfde handen. Daarnaast is de maatschappelijke impact bij faillissement van een grootbedrijf veel groter dan wanneer een mkb failliet gaat. Als laatst maakt de geringere omvang van ondernemingen uit het mkb het makkelijker om overzicht van de onderneming te behouden. Om deze redenen is de behoefte aan formele sturingsmechanismen kleiner bij mkb in vergelijking met het grootbedrijf'"`UNIQ--ref-00000109-QINU`"'. Echter zijn er wel een aantal redenen waarom governance bij het mkb niet op hetzelfde manier geregeld kan worden zoals een bij een grote onderneming. Het professionaliseren van goed bestuur leidt tot kosten omdat er vaak specialisten ingehuurd moeten worden. Zo is een accountant of een andere financial nodig om management en stuurinformatie goed op te zetten. Er is ook veel weerstand tegen de bureaucratisering van het mkb en uit onderzoek blijkt dat er weinig behoefte is aan een formele code voor goed mkb-bestuur'"`UNIQ--ref-0000010A-QINU`"'. Modellen Aangezien bij het mkb de compliance component niet nodig is, is er behoefte aan een alternatieve oplossing. Bij het Diamond-model ligt de focus op de performance component. Het Diamond-model heeft de volgende criteria: -       Een eenvoudig en compleet model voor de toepassing van goed mkb-bestuur. -       Binnen het Diamond-model ligt de focus op prestatieverbetering (langetermijnwaardecreatie, verhogen van de nettowinst en het vermogen) in plaats van compliance. -       Een dynamisch model (de Bos, 2019). Referenties '"`UNIQ--references-0000010B-QINU`"'
Hans Blokdijk
Het Diamond-model	Het Diamond-model staat voor ‘’Dynamische Integrale Aanpak van Mkb ONDernemingsbestuur”. Het model is ontwikkelt om mkb-ondernemers en hun adviseurs middels een laagdrempelig en praktisch kader een structuur te bieden en is daarmee ook een hulpmiddel om hierover te communiceren. Hierbij wordt rekening gehouden met de relevante situationele factoren (contingenties)'"`UNIQ--ref-0000002A-QINU`"' . Introductie Diamond-model Bij goed bestuur in het mkb ligt de focus op performance. Dit in tegenstelling tot corporate governance dat gericht is op het grootbedrijf. Daarbij ligt de focus op compliance. De definitie van ‘goed mkb-bestuur’ die voor het Diamond-model wordt gebruikt is als volgt: “Goed mkb-bestuur is het door sturen en beheersen realiseren van langetermijnwaardecreatie binnen de onderneming. Hierbij hoort voor het bestuur ook het organiseren van feedback en het afleggen van verantwoording aan stakeholders.’’ Deze definitie leidt tot vier onderliggende governance-processen, deze zijn vertaald in acht praktische bouwstenen. Deze praktische bouwstenen verschaffen het mkb direct een duidelijk kader om aan de slag te gaan. 1. Sturen Het proces sturen bevat de bouwstenen: strategie en operationele vormgeving. Strategievorming en -implementatie zijn essentieel voor goed mkb-bestuur. Het ontbreken van een duidelijke strategie kan leiden tot inconsistent beleid en inconsistente aansturing. Strategische wendbaarheid is belangrijk voor succes op de lange termijn. De omstandigheden kunnen zodanig veranderen dat de strategie aangepast zal moeten worden. Strategie richt zich over het algemeen op de lange termijn, maar dient ook vertaald te worden naar meer op de korte termijn gerichte operationele doelstellingen. Structurele aandacht voor de strategie en de vormgeving hiervan zijn essentieel om de onderneming te laten overleven in een snel veranderende omgeving. 2. Beheersen Het proces beheersen is waar goed ondernemingsbestuur mee begint en bevat de bouwstenen: organisatiestructuur en informatieverzorging. Beheersing gaat over het ‘in-control’ zijn van de onderneming. Hiervoor is een organisatiestructuur benodigd die past bij de omvang, ambities en specifieke omstandigheden van de onderneming. Met betrekking tot informatieverzorging is het van essentieel belang  dat tijdige, relevante en correcte informatie wordt verstrekt aan alle belanghebbenden. Zonder goede management informatie en rapportages kunnen de processen sturen, organiseren van feedback en verantwoorden niet worden uitgevoerd door het management. 3. Organiseren van feedback Het proces organiseren van feedback bevat de bouwstenen: advies (ondersteunen) en tegenkracht (uitdagen). Binnen het mkb zijn er veel minder formele vereisten voor toezicht dan voor het grootbedrijf. Er is echter wel een duidelijke behoefte aan advies en kritische feedback. Externe adviseurs kunnen een positieve bijdrage leveren aan de bedrijfsresultaten en continuïteit en zijn in een samenleving die de laatste decennia steeds meer  ‘complex, hostile and turbulent’ wordt een noodzaak '"`UNIQ--ref-0000002B-QINU`"'. Dit is het meest vernieuwende aspect van het Diamond-model. 4. Verantwoorden Het proces verantwoorden bevat de bouwstenen: interne belanghebbenden en externe belanghebbenden. Hierbij gaat het met name om de betrokkenheid van deze belanghebbenden te verhogen. Meer betrokkenheid kan positieve effecten hebben op de prestaties van de onderneming. Belangstelling voor goed bestuur in het mkb Nederland heeft geen code of richtlijn voor goed mkb-bestuur. Ondernemers associëren een code met extra regeldruk en bureaucratisering. Hiernaast zijn er nog een aantal andere oorzaken waarom er tot op het heden weinig aandacht is voor goed mkb-bestuur. Ten eerste komt het agency-probleem in veel mindere mate voor in het mkb '"`UNIQ--ref-0000002C-QINU`"'. De oorzaak daarvan is dat  management en eigendom grotendeels in dezelfde hand zijn, vaak met een of meerdere Directeuren Groot Aandeelhouders, DGA’s,. Ten tweede is faillissement een goed opschoningsmechanisme voor kleinere bedrijven. Een klein bedrijf dat stopt is triest voor de betrokkenen maar ontwricht daarmee de samenleving niet. Ten derde maakt de geringere bedrijfsomvang in het mkb het gemakkelijker om overzicht over de onderneming te behouden, bijvoorbeeld door middel van ‘management by walking around’ (direct toezicht). Om deze drie redenen is er minder belangstelling voor goed bestuur in het mkb, in tegenstelling tot bij het grootbedrijf. Daarnaast leidt het professionaliseren van goed bestuur tot extra kosten, een zwaarwegend minpunt voor de DGA '"`UNIQ--ref-0000002D-QINU`"'. Géén ‘one size fits all’-benadering Het mkb vormt een zeer heterogene groep ondernemingen het is namelijk een groep van uiteenlopende soorten bedrijven '"`UNIQ--ref-0000002E-QINU`"', hierdoor is er geen ‘one size fits all’-benadering. Binnen de contingentiebenadering van het Diamond-model wordt rekening gehouden met de specifieke omstandigheden van de individuele onderneming. Relevante contingenties voor een goed mkb-bestuur zijn: groei- en ambitieniveau, mate van innovatie, sector, persoonlijkheid en gedrag van de DGA en de bedrijfscultuur. Implementatie van het Diamond-model Het Diamond-model biedt een startpunt van waaruit een ‘evidence based’ praktische implementatie van goed mkb-bestuur verder kan worden ontwikkeld. Dit model biedt een overzichtelijke én gestructureerde manier om goed bestuur bespreekbaar te maken en toe te passen. Een succesvol mkb is cruciaal voor het succes van de Nederlandse economie. Aandacht voor goed mkb-bestuur draagt hier wezenlijk aan bij '"`UNIQ--ref-0000002F-QINU`"'. Referenties '"`UNIQ--references-00000030-QINU`"'
Heuristics & biases
Hindsight bias
Historische schets automatisering
Historische schets van de accountantsopleiding
Hogeschool Utrecht
IAASB
IASC

]]

Lees verder