Niet-pluis-gevoel

Uit Auditpedia
Article/Niet-pluis-gevoel /
Versie door Charlie G. Groen (overleg | bijdragen) op 23 apr 2022 om 15:08 (Charlie G. Groen)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Ga naar:navigatie, zoeken

Niet-pluis-gevoel

Niet-Pluis Gevoel is miljoenen waard

Casus Pathé CEO-fraude

Hoe is het mogelijk dat zowel een algemeen directeur als een financieel directeur meer dan 19 miljoen euro overmaken naar een fraudeursbende? Het overkwam Dertje Meijer en Edwin Slutter tijdens een cyber-crime incident bij bioscoopketen Pathé op 8 maart 2018. Via een gehackt e-mailadres leek het alsof het betaalverzoek kwam van hun ‘baas’, de bestuurder van het Franse hoofdkantoor. Meerdere malen werden ze verzocht om geld over te maken voor de ‘geheime’ overname van een bedrijf in Dubai. Beide Nederlandse topbestuurders twijfelden wel over de gang van zaken maar durfden niet even met de baas te bellen. De reden: het voelde niet pluis maar ze durfden er niet naar te handelen. 

Het niet-pluis gevoel komt van het werkwoord ‘pluizen’ ofwel plukjes wol ergens van afhalen. Iets voelt niet in orde zelf onbetrouwbaar. Volgens de Autoriteit Financiële Markten mogen Accountants meer vertrouwen op het niet-pluis gevoel. Het vormt een belangrijk onderdeel van de professioneel kritische instelling waarmee de accountant impliciete signalen van fraude opvangt. Dat onbestemde gevoel is dus niet iets om weg te stoppen maar nodigt uit om iets verder uit te pluizen. 

Er zijn verschillende redenen waarom professionals niet luisteren naar hun onderbuikgevoelens. Binnen de accountancy vormen tijdsdruk en autoriteit de belangrijkste redenen. De druk vaak hoog waardoor mensen onvoldoende tijd hebben om alle informatie te verwerken. Om snel beslissingen te maken vallen mensen daarom terug op generalities. Dat kan tijd schelen, maar kan de accountant ook vatbaar maken voor invloed van fraudeurs. In het boek Influence omschrijft Cialdini zeven generalisaties waarop mensen hun keuzes baseren. Zo stelt een van die regels dat autoriteit ervoor zorgt dat mensen hun eigen intuïties uitschakelen en de opdracht uitvoeren. Zoals in bij Pathé ook is gebeurd. De hiërarchie in het bedrijf was zo sterk dat een email van de baas simpelweg nooit in twijfel wordt getrokken.

Bij Pathé ontbrak er een cultuur van psychologische veiligheid waarin werknemers hun twijfels durven delen, vragen kunnen stellen of half-affe ideeën uitspreken. Een psychologisch veilige cultuur waarin deze gedragingen zijn genormaliseerd maakt accountants weerbaar tegen invloed van fraudeurs. Hierdoor zullen ze eerder geneigd zijn om te handelen naar hun niet-pluis gevoel en daardoor meer pki- tonen in hun werkzaamheden. Volg je niet-pluis gevoel, het is miljoenen waard.

Externe links

https://www.parool.nl/nieuws/ceo-fraude-kostte-pathe-19-miljoen-euro~b8ae182c/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

https://www.accountant.nl/globalassets/accountant.nl/blad/2013-nr.-9/acc_2013_9_pluis_of_niet_pluis.pdf

https://executivefinance.nl/2019/09/voormalig-cfo-trekt-lessen-uit-casus-pathe-bedrijfscultuur-vormt-het-grootste-gevaar/?vakmedianet-approve-cookies=1&_ga=2.10702391.2043591932.1616758098-199138776.1616758098

https://en.wikipedia.org/wiki/Influence:_Science_and_Practice