Goed MKB-bestuur

Uit Auditpedia
Article/Het Diamond-model /
Ga naar:navigatie, zoeken

Goed MKB-bestuur

Nederland is overtuigend een ondernemersland waardoor een overgroot deel van de Nederlandse werknemers in de particuliere sector voor een midden- kleinbedrijf (hierna: mkb) werkzaam zijn. De Nederlandse economie heeft er baat bij dat bedrijven die onder het mkb vallen goed bestuurd worden, maar daar zijn tot op heden geen normen voor. Dit onderwerp is daarentegen uitgebreid behandeld in de corporate governance code voor de grote bedrijven in Nederland. De grootte van de maatschappelijke impact wanneer deze bedrijven falen en de afwezigheid van het agency probleem kunnen worden geïdentificeerd als de belangrijkste redenen hiervoor.

Verschillende financiële schandalen, zoals die van Enron hebben wereldwijd geleid tot een gebrek aan vertrouwen in het functioneren van bedrijven, de kapitaalmarkt, toezichthouders en accountants. De eigenaren van beursgenoteerde bedrijven (de aandeelhouders/principaal) zijn hun vertrouwen verloren in het bestuur (agent). Hier is het agency-probleem ontstaan en deels daardoor is er een behoefte aan een corporate governance mechanisme ontstaan. Deze is in de vorm van de corporate governance code opgenomen in de Nederlandse wet. Het doel van de corporate governance code is te zorgen voor goed bestuur voor beursgenoteerde bedrijven waarbij de belangen van alle stakeholders beschermd worden[1].

In Nederland geldt dit voor beursgenoteerde bedrijven omdat deze bedrijven, wanneer zij niet goed functioneren, een grote en nadelige maatschappelijke impact kunnen hebben. De code streeft om een transparante en gebalanceerde besturing te realiseren binnen een bedrijf. Daarnaast streeft de code er ook naar het agency-probleem te verhelpen door verschillende principes. Midden- en kleinbedrijven in Nederland vallen hier niet onder omdat zij individueel niet hetzelfde effect hebben op de maatschappij als de beursgenoteerde bedrijven. Echter, is het opvallend dat er in het algemeen geen beleid is voor het bestuur van het mkb in Nederland.

Wat is goed MKB-bestuur?

Goed mkb-bestuur is het door sturen en beheersen, realiseren van langetermijnwaardecreatie binnen de onderneming. Het organiseren van feedback en afleggen van verantwoording zijn taken waar het bestuur voor verantwoordelijk is, bij goed mkb-bestuur[2].

In 2018 groeide klein (10 tot 50 werknemers) en midden (50 tot 250 werknemers) bedrijven gemiddeld met 5% in waarde[3]. Structuurvennootschappen en naamloze vennootschappen kennen De Nederlandse Corporate Governance Code voor goed bestuur. Het implementeren van de code zorgt voor een transparante en gebalanceerde aanpak in het voordeel van alle stakeholders. Dit is anders bij het mkb.

In Nederland is er geen code of richtlijn voor goed mkb-bestuur terwijl in ons land het mkb een enorm maartschappelijk belang heeft. Ruim 60% van de werknemers in de particuliere sector werkt in het mkb. Goed mkb-bestuur is belangrijk voor zowel de groei als de continuïteit van het bedrijf: 50% van de bedrijven die onder de noemer mkb vallen zullen de eerste vijf bedrijfsjaren niet overleven. Uit een onderzoek van het CBS blijkt dat 35% van faillissementen in het mkb wordt veroorzaakt door mismanagement[4].

Afwezigheid van het agency-probleem

Aandacht voor corporate governance is in de eerste instantie toegenomen door het agency-probleem. Management en eigendom in het mkb zijn immers grotendeels in dezelfde handen. Daarnaast is de maatschappelijke impact bij faillissement van een grootbedrijf veel groter dan wanneer een mkb failliet gaat. Als laatst maakt de geringere omvang van ondernemingen uit het mkb het makkelijker om overzicht van de onderneming te behouden. Om deze redenen is de behoefte aan formele sturingsmechanismen kleiner bij mkb in vergelijking met het grootbedrijf[5].

Echter zijn er wel een aantal redenen waarom governance bij het mkb niet op hetzelfde manier geregeld kan worden zoals een bij een grote onderneming. Het professionaliseren van goed bestuur leidt tot kosten omdat er vaak specialisten ingehuurd moeten worden. Zo is een accountant of een andere financial nodig om management en stuurinformatie goed op te zetten. Er is ook veel weerstand tegen de bureaucratisering van het mkb en uit onderzoek blijkt dat er weinig behoefte is aan een formele code voor goed mkb-bestuur [6].

Modellen

Aangezien bij het mkb de compliance component niet nodig is, is er behoefte aan een alternatieve oplossing. Bij het Diamond-model ligt de focus op de performance component.

Het Diamond-model heeft de volgende criteria:

-       Een eenvoudig en compleet model voor de toepassing van goed mkb-bestuur.

-       Binnen het Diamond-model ligt de focus op prestatieverbetering (langetermijnwaardecreatie, verhogen van de nettowinst en het vermogen) in plaats van compliance.

-       Een dynamisch model[7].

Referentielijst

  1. Rijksoverheid. (sd). De Rijksoverheid . Opgehaald van https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/corporate-governance/corporate-governance-code
  2. de Bos, A. e. (2019). Naar een praktisch contingentie-model voor goed mkb-bestuur. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie.
  3. Huis, A. (2019 , 10 8 ). Robuuste groei toegevoegde waarde in het mkb. Opgehaald van CBS: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2019/41/robuuste-groei-toegevoegde-waarde-in-het-mkb
  4. de Bos, A. e. (2019). Naar een praktisch contingentie-model voor goed mkb-bestuur. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie .
  5. de Bos, A. e. (2019). Naar een praktisch contingentie-model voor goed mkb-bestuur. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie .
  6. de Bos, A. e. (2019). Naar een praktisch contingentie-model voor goed mkb-bestuur. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie .
  7. de Bos, A. e. (2019). Naar een praktisch contingentie-model voor goed mkb-bestuur. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie .
Portaal: MKB
Subportaal: Continuïteit